Lezingmiddag: Shiva Nataraja in de schijnwerpers

De KVVAK nodigt u van harte uit voor een middag met twee lezingen (in het Engels) over de Shiva Nataraja, het bekende bronzen godenbeeld centraal geplaatst in het Aziatisch Paviljoen van het Rijksmuseum. In de afgelopen jaren is er nieuw onderzoek verricht naar de herkomst, de betekenis en de visuele verschijningsvorm van dit beeld. Dit onderzoek wordt nu gepresenteerd aan de leden.

• Welkom door Edwin Liem, voorzitter KVVAK
• Lezing door Corinna Wessels-Mevissen: Shiva Nataraja, a powerful Hindu processional statue, once popularised by A.K. Coomaraswamy: still providing ample scope for exploration
• Korte pauze, changement
• Lezing door Alexander Reeuwijk: Oog in oog met de Nataraja van de KVVAK
• Q&A met de sprekers
• Boekverkoop en borrel in de foyer

Verder neemt Corinna Wessels-Mevissen haar gehoor mee in het verhaal hoe het beroemde Hindu-sculptuur bekend is geworden als ‘de dansende Shiva’ en nog steeds voor velen een geliefd onderwerp van onderzoek is. Zo’n iemand was A.K. Coomaraswamy, een veelzijdig onderzoeker, die in 1917 conservator werd in het Museum of Fine Arts, Boston, MA. Hij koos The Dance of Śiva als titel van een bloemlezing van zijn essays die het jaar daarop in New York verscheen. The Dance of Śiva verwees duidelijk naar het morfologische type dat hij beschreef als Shiva Nataraja (God Shiva als de Koning der Dansers). Dit boek, waarmee Coomaraswamy zich onderscheidde als kunsthistoricus en kunsttheoreticus, werd verschillende keren opnieuw gepubliceerd en het maakte de weg vrij voor een waardering van dit specifieke type van een processiebeeld gegoten in brons, ver buiten Zuid-Azië. Enkele decennia later werd het onderzoek naar de Dansende Shiva hervat door andere geleerden. Pas recentelijk werd het belang van de rituele en sociale context van kunstwerken, naast diepgaand iconografisch en historisch onderzoek, volledig erkend. Tegelijkertijd doken ook andere verwante benaderingen op, zoals herkomststudies. Helaas is, terwijl de ‘kwetsbaarheid’ van individuele objecten van hoge klasse voor diefstal wordt erkend, de toegang tot deze objecten in India steeds beperkter geworden, zodat we ons ondertussen in de lastige situatie bevinden dat we weliswaar de “juiste” vragen kunnen stellen, maar dat de obstakels bij het nastreven ervan steeds groter worden.

Corinna Wessels-Mevissen promoveerde in de Indiase kunstgeschiedenis aan de Freie Universität in Berlijn. Ze doceerde verschillende universitaire cursussen aan dezelfde instelling en onlangs ook een online cursus aan de Fudan Universiteit in Shanghai. Verder was ze museumconservator en tentoonstellingsorganisator aan het Asian Art Museum in Berlijn, onderzoeker aan de Universiteit van Keulen en momenteel onderzoeker aan de Universiteit van Bonn, afdeling Aziatische en Islamitische kunstgeschiedenis.

Een andere onderzoeker is schrijver en reiziger Alexander Reeuwijk. Toen hij de Shiva Nataraja in 2013 in het Aziatische Paviljoen zag staan, raakte hij er dusdanig door gefascineerd dat hij zichzelf als opdracht gaf om te proberen de Nataraja zo dicht mogelijk op de huid te zitten, zowel fysiek als spiritueel. Die zoektocht heeft geleid tot het in 2023 uitgegeven boek Oog in oog met de goden (Uitgeverij Querido), waarin hij onder andere een reconstructie maakt van de herkomst van de Nataraja van de KVVAK. In zijn lezing zal hij ingaan op hoe hij dit onderzoek heeft uitgevoerd en wat de uitkomsten ervan zijn.

Alexander Reeuwijk publiceerde eerder boeken over de evolutietheorie, de natuur in Indonesië en over Iran. Voor de Asian Library van de Universiteit Leiden stelde hij het internationaal bekroonde boek Voyage of Discovery samen. Regelmatig bespreekt hij internationale natuurboeken voor het radioprogramma Vroege Vogels.

We sluiten de middag af met een Q&A-sessie.

Na afloop is er in de foyer een borrel. Athenaeum Boekhandel is aanwezig voor de verkoop van boeken, waaronder Oog in oog met de goden, Re-envisioning Siva Nataraja.
Er is een mobiel pinapparaat of er wordt u een rekening toegestuurd.