Lezing en interview Indonesisch textiel en Batik
Op vrijdag 18 oktober vervolgt de KVVAK zijn jaarlijkse serie over Indonesisch textiel in het Auditorium van het Rijksmuseum.
Ditmaal gaat de middag over het verzamelen van Indonesische weefsels, met speciale aandacht voor doeken met de batiktechniek.
Indonesische doeken waren en zijn een geliefd verzamelobject voor zowel musea als privéverzamelaars.
Itie van Hout, oud-conservator Textiel van het Tropenmuseum, houdt in het auditorium van het Rijksmuseum een inleiding over het verzamelen van Indonesisch textiel.
Daarna interviewt bestuurslid Renée Steenbergen Kees de Ruiter, verzamelaar en KVVAK-lid, over zijn collectie Batik Belanda, een batikstijl gemaakt door en voor Indo-Europese vrouwen.
Programma
14:00 uur Inloop en registratie
14:15 uur Lezing Itie van Hout, ‘Het verzamelen van Indonesisch textiel’
15:00 uur Koffie- en theepauze
15:30 uur Interview met Kees de Ruiter- een verzamelaar aan het woord
16:15 uur Einde programma
Itie van Hout, 'Het verzamelen van Indonesisch textiel'
Op de doek staan gevleugelde mythische dieren, duizendpoten en Europese driemasters afgebeeld.
Deze doek werd mogelijk vervaardigd voor de export naar Sumatra.
De collectie Indonesisch textiel in het Tropenmuseum kan worden gezien als een uniek materieel archief waarin historische en antropologische kennis over de Indonesische kunst en cultuur, maar ook politieke, economische en museologische informatie ligt opgeslagen.
De meer dan 12.000 doeken en objecten werden verzameld over een periode van meer dan 160 jaar. Het merendeel werd verzameld in de tijd dat Indonesië een Nederlandse kolonie was. Koloniale verhoudingen hebben mede het karakter van deze textielcollectie bepaald.
De doeken voorzien van voor westerlingen veelal intrigerende motieven die daarnaast getuigden van groot vakmanschap van de weefsters werden een geliefd verzamelobject voor wetenschappers, bestuursambtenaren, zendelingen en missionarissen, entrepreneurs en particuliere verzamelaars.
In de lezing worden de drijfveren van een aantal van deze verzamelaars belicht, waar mogelijk ligt de nadruk op de batiks die zij mee naar Nederland brachten.
Interview met Kees de Ruiter
Kees de Ruiter: “Als verzamelaar wil ik een paar voorbeelden geven van antieke batik uit de koloniale periode. Vanaf het midden van de 19de eeuw ontstonden er batikkerijen aan de noordkust van Java, het merendeel werd opgericht door Indo-Europese (Indische) vrouwen, vrouwen van gemengd inheems en Europees bloed. Ook in de motieven op deze gebatikte doeken is deze vermenging van culturen duidelijk terug te vinden, klassiek Javaanse patronen uit de Vorstenlanden worden gecombineerd met Europese. Vanaf 1890 zijn zo ook sarongs met modieuze Art Nouveau motieven gemaakt, een paar van deze uit mijn collectie wil ik laten zien. Javaanse batiksters, die met de hand in was tekenden in “Zweepslagstijl” op uit Twente geïmporteerde Primissima katoen, in batikkerijen eigendom van Europese, Indo-Europese en Indo-Chinese vrouwen. Vermenging ten top, oftewel fusion, a connection of cultures, een goed voorbeeld van cross cultural art in the colony.”